ETYKA W PSYCHOLOGII

ETYKA W PSYCHOLOGII - Kazusy

W sprawie Nancy Cruzan:

1) doszło po raz pierwszy do uznania przez sąd prawa kompetentnych osób do odrzucenia wszystkich niechcianych procedur medycznych, a nie wyłącznie – jak w przypadku Quinlan – świadczeń nieproporcjonalnych przedłużających jedynie umieranie.

2) Sztuczne odżywianie i nawadnianie zostało uznane za świadczenie medyczne, z którego chory ma prawo zrezygnować identycznie jak z każdej innej procedury medycznej.

3) Sądy obu instancji potwierdziły legalność zgody zastępczej w sprawach dotyczących leczenia podtrzymującego życie. Kładąc w postępowaniu nacisk na zrekonstruowanie w sposób jasny i nie budzący wątpliwości faktycznej woli pacjentki posłużyły się – odmiennie niż w sprawie Quinlan – kryterium czystej autonomii. Przesłuchania świadków miały umożliwić poznanie woli Nancy. Zdanie ojca będącego prawnym opiekunem córki nie wystarczało do poznania tej woli. Potrzebne były jeszcze wiarygodne zeznania świadków.

Wymienione trzy postanowienia pokazują wagę, jaką uzyskała zasada szacunku dla autonomii decyzyjnej pacjenta w kulturze prawnej i świadomości obywateli USA. Natomiast zaniepokojenie orzeczeniem sądu wyrazili lekarze hospicyjni i medycy opiekujący się pacjentami w stanie wegetatywnym. Ich niepokój pokazuje, że nie rozstrzygnęło ono kontrowersji dotyczących etycznej kwalifikacji medycznie wspomaganego pojenia i karmienia. Społeczna debata nad moralną i prawną dopuszczalnością ich odstawienia z mniejszą lub większą intensywnością toczy się po dziś dzień, wykraczając daleko poza granice Stanów Zjednoczonych.

Decyzję sądów w analizowanych sprawach i poprzedzające je kłopoty prawnych opiekunów w wyegzekwowaniu zgody zastępczej przyczyniły się w istotny sposób do wzrostu popularności instytucji uprzednich dyrektyw.

Źródło: Kazimierz Szewczyk, Bioetyka, Państwowe Wydawnictwo PWN, Warszawa 2009.