ETYKA W PSYCHOLOGII

ETYKA W PSYCHOLOGII - Kazusy

Stanowisko rodziny Helgi Wanglie i skierowanie przez szpital jej sprawy do sądu i jego orzeczenie stanowiło pretekst do ożywionej dyskusji dotyczącej koncepcji medycznej daremności toczącej się wśród lekarzy i bioetyków mających coraz częściej również medyczne wykształcenie. Znalazły w niej wyraz obawy dwojakiego rodzaju. Lekarze bali się, że będą zmuszeni przez żądania chorych lub ich rodzin do postępowania niezgodnego z wiedzą i standardami sztuki medycznej. Część bioetyków podzielała obawy lekarzy inni zaś lękali się powrotu nadmiernego paternalizmu zagrażającego autonomii pacjentów oraz możliwości nadużyć i pomyłek naruszających zasadę dobroczynienia. W sposób szczególny należy chronić przed nimi pacjentów niekompetentnych w decyzjach dotyczących niepodejmowania lub przerwania terapii podtrzymującej funkcje życiowe [1].

W późniejszych orzeczeniach sądów widać wyraźną zmianę stanowiska. Jej przykładem jest wydane 1995 roku orzeczenie sądu w Massachusetss, w którym zezwolił lekarzom na odłączenie respiratora wbrew sprzeciwowi rodziny.

Dyskusja wokół omawianego przypadku ukazała konieczność równoważenia obu tych racji, uświadamiając różnicę między negatywnym i pozytywnym aspektem zasady szacunku dla autonomii pacjenta. Lekarz nie ma moralnego obowiązku podejmowania i/lub prowadzenia daremnego leczenia podtrzymującego życie, a nawet dobre etyczne racje stoją za poglądem, że ma on moralny obowiązek przerwania lub/i niepodjęcia takiej terapii. W sytuacji sprzeciwu pacjenta bądź jego przedstawiciela sprawę powinien rozstrzygnąć sąd. Twierdząc tak, wychodzę z założenia, że lekarzom należy przyznać prawo wydawania medycznych orzeczeń uwzględniających w sposób maksymalnie możliwy wolę i interes pacjentów, sądy natomiast muszą mieć prawo wydawania orzeczeń społecznych. W ich prerogatywach leży zbadanie jakie działanie jest zgodne z interesem społecznym.

Źródło: Kazimierz Szewczyk, Bioetyka, Państwowe Wydawnictwo PWN, Warszawa 2009.