POLSKI  ENGLISH

ETYKA W PSYCHOLOGII - Kazusy
Bojkot autobusów w Montgomery - komentarz

Trudno uwierzyć, że niewiele ponad pół wieku temu w największej liberalnej demokracji na świecie istniały przepisy dyskryminujące obywateli tej demokracji. Cel protestujących w Montgomery był skromny. Nie było nim bowiem zniesienie samej segregacji, ale żądanie anulowania obowiązku oddawania zajętych miejsc białym a także likwidacji z góry zarezerwowanych dla nich rzędów. Przy takich ustaleniach obie rasy siedziałyby dalej osobno. Bojkot stał się istotnym momentem w dziejach Afroamerykańskiego Ruchu na Rzecz Praw Obywatelskich i jednym z ważniejszych zwycięstw nad Prawami Jima Crow, czyli prawami, które wprowadzały w życie segregację rasową na białych i kolorowych, a obowiązywały od lat 70tych XIX wieku. Od lat pięćdziesiątych XX wieku można zaobserwować silny rozwój organizacji, których celem była walka o równe prawa obywatelskie. Bojkot stanowił też istotne wydarzenie w życiu samego Martina Luthera Kinga.

Bojkot z Montgomery jest także ciekawy z innego powodu. Nie jest bowiem jasne, jak można go zaklasyfikować. Niektórzy wymieniają go przy okazji omawiania obywatelskiego nieposłuszeństwa [1]. Inni uważają taką klasyfikację za błędną [2]. Podkreśla się bowiem, że w przypadku z Montgomery nie zostało złamane żadne prawo, a to uważa się za konieczny element obywatelskiego nieposłuszeństwa. W tym przypadku czarna część ludności Montgomery po prostu przestała korzystać z komunikacji miejskiej i zrobiła to całkowicie legalnie. Nie doszło do żadnych blokad, czy innych świadomych działań, które można by uznać za sprzeczne z prawem. Być może lepszym określeniem byłby „bierny opór”. Abstrahując od klasyfikacji, bojkot z Montgomery pozostaje jedną z większych i ważniejszych akcji tego typu w historii. Otworzył także drogę do dalszych działań na rzecz zmniejszenia nierówności pomiędzy czarną a białą ludnością USA.

Opracował Tomasz Kuninski

[1] K. Brownlee, Civil Disobedience [w:] Stanford Encyclopedia of Philosophy, 2007

[2] Por. R. Martin, Civil Disobedience [w:] Ethics, Vol. 80, No. 2, 1970, s. 123-139.

Źródła:
• Encyclopedia Britannica
• Wikipedia
• Biografia R. Parks
(http://www.biography.com/articles/Rosa-Parks-9433715)