POLSKI  ENGLISH

ETYKA W PSYCHOLOGII - Kazusy
Przypadek Izraela - komentarz

Załóżmy, na potrzeby niniejszego kazusu, że Izrael nie formułuje żadnych intencji co do użycia swojego arsenału nuklearnego. (Można oczywiście stwierdzić, że z faktu, że Izrael nie upublicznia swoich intencji, ponieważ nie przyznaje się do posiadania broni jądrowej, nie wynika, że takowych nie posiada, i że nie ma przygotowanego określonego sposobu działania na wypadek ataku nuklearnego na swoje terytorium. Nas interesuje jednak moralna ocena strategii odstraszania nuklearnego opartej na samym posiadaniu arsenału jądrowego.) Jak można ocenić tę strategię? [1]. Jeżeli za punkt odniesienia przyjąć to, na ile intencje uczynienia zakazanego moralnie czynu (a za taki przyjmujemy uderzenie nuklearne) zwiększają ryzyko wystąpienia złych konsekwencji, to strategia oparta na samym posiadaniu broni atomowej wydaje się bardziej do przyjęcia od strategii typowego odstraszania (MAD – wzajemne zagwarantowane zniszczenie [mutually assured destruction]). Przy strategii MAD informuje się bowiem przeciwnika, że zostanie on zniszczony w przypadku ataku z jego strony. W interesującej nas strategii kwestią otwartą pozostaje to, jakie działanie zostanie podjęte (odwet czy jego brak). Z punktu widzenia formowanych intencji bardziej do przyjęcia od strategii posiadania wydaje się odstraszanie oparte na blefie. W tym przypadku formułuje się intencję nieużywania broni atomowej, choć się tego nie ogłasza. Strategia oparta na blefie uznawana jest jednak za nieskuteczną, ponieważ istnieje ryzyko jej ujawnienia. Podsumowując: przy MAD mamy pewność zaistnienia złych konsekwencji, przy blefie pewność ich braku zaistnienia. Strategia samego posiadania pozostawia decyzję w zawieszeniu. Ciągle pozostaje jednak wątpliwość, czy przyjęcie takiej strategii jest w ogóle możliwe w praktyce, ponieważ trudno przyjąć, że państwo posiadające broń jądrową rzeczywiście nie ma intencji co do jej użycia.


[1] Por. G. Dworkin, Nuklearne zamiary [w:] Etyka wojny. Antologia, red. T. Żuradzki, T. Kuniński, Warszawa, PWN, 2009.


Opracował Tomasz Kuniński