POLSKI  ENGLISH

ETYKA W PSYCHIATRII - Przeglądy aktów prawnych
Aspekty prawne

Prawa polskie

Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 20 kwietnia 2005 r. w sprawie szczegółowych zasad kierowania, przyjmowania, przenoszenia, zwalniania i pobytu nieletnich w publicznych zakładach opieki zdrowotnej (Dz. U. z 2005 r., Nr 79, poz. 692), §1-5, §8, §9, §15, §18-22.


§ 1. Organem odpowiedzialnym za kierowanie nieletnich do publicznych zakładów opieki zdrowotnej jest sąd rejonowy, wydział rodzinny i nieletnich wydający orzeczenie o umieszczeniu w zakładzie, zwany dalej „sądem”.

§ 2. 1. Sąd kieruje nieletnich do:
1) publicznych zakładów psychiatrycznej opieki zdrowotnej dysponujących warunkami:
a) maksymalnego zabezpieczenia, określonych w załączniku nr 1 do rozporządzenia,
b) wzmocnionego zabezpieczenia, określonych w załączniku nr 2 do rozporządzenia,
2) publicznych zakładów lecznictwa odwykowego dysponujących warunkami wzmocnionego zabezpieczenia, określonych w załączniku nr 3 do rozporządzenia,
3) innych publicznych zakładów opieki zdrowotnej sprawujących opiekę medyczną nad osobami z upośledzeniem umysłowym, chorobą psychiczną bądź z innymi zakłóceniami czynności psychicznych, w tym uzależnionych od alkoholu albo substancji psychoaktywnych,
4) innych publicznych zakładów opieki zdrowotnej dla chorych przewlekle, zakaźnie albo na chorobę wymagającą specjalistycznych zabiegów lub procedur – zwanych dalej „zakładami”.
2. Do zakładu sąd przesyła odpis prawomocnego postanowienia wraz z opinią wydaną w trybie art. 25 lub art. 25a ustawy z dnia 26 października 1982 r. o postępowaniu w sprawach nieletnich.
3. Nieletniego umieszcza się w zakładzie właściwym ze względu na jego miejsce zamieszkania lub pobytu, a jeśli to jest niemożliwe, w zakładzie położonym najbliżej miejsca jego zamieszkania lub pobytu, zgodnie z ustalonymi obszarami działania tych zakładów.

§ 3. 1. Do zakładu psychiatrycznej opieki zdrowotnej dysponującego warunkami wzmocnionego zabezpieczenia kieruje się nieletniego z zaburzeniami psychicznymi.
2. Do zakładu leczenia odwykowego dysponującego warunkami wzmocnionego zabezpieczenia kieruje się nieletniego uzależnionego od alkoholu lub substancji psychoaktywnych.

§ 4. Do zakładu psychiatrycznej opieki zdrowotnej dysponującego warunkami maksymalnego zabezpieczenia kieruje się nieletniego z zaburzeniami psychicznymi, jeżeli:
1) powtarzające się zachowania zagrażające życiu lub zdrowiu innych osób lub powodujące niszczenie mienia nie będą mogły być opanowane w zakładzie dysponującym warunkami wzmocnionego zabezpieczenia;
2) niemożliwe jest zapobieżenie samowolnemu oddaleniu nieletniego z zakładu dysponującego warunkami wzmocnionego zabezpieczenia, a nieletni może stwarzać znaczne zagrożenie poza zakładem.

§ 5. Kierując nieletniego do zakładu psychiatrycznej opieki zdrowotnej, sąd w szczególności bierze pod uwagę:
1) rodzaj czynów zabronionych, których dopuścił się nieletni w przeszłości;
2) rodzaj, częstość i skutki zachowań agresywnych lub ucieczkowych w przeszłości;
3) aktualny stan zdrowia, w tym stan psychiczny i somatyczny;
4) uzależnienie od alkoholu lub substancji psychoaktywnych;
5) związek pomiędzy zaburzeniami psychicznymi a zachowaniami niebezpiecznymi;
6) ogólną sprawność fizyczną;
7) szczególne wskazania do postępowania leczniczego i rehabilitacyjnego;
8) przebieg i wyniki dotychczasowego leczenia i rehabilitacji.
(…)

§ 8. Zakład po przyjęciu nieletniego jest obowiązany do:
1) niezwłocznego powiadomienia sądu o przyjęciu nieletniego do zakładu;
2) powiadomienia rodziców lub opiekuna nieletniego oraz prokuratora o przyjęciu nieletniego do zakładu;
3) zapoznania nieletniego z zakresem jego praw i obowiązków.

§ 9. Przy przyjęciu do zakładu wymienionego w § 2 ust. 1 pkt 1-3 nieletni poddawany jest badaniu psychiatrycznemu, internistycznemu i neurologicznemu.
(…)

§ 15. 1. Zakład powiadamia sąd, nie rzadziej niż co 6 miesięcy, o stanie zdrowia nieletniego i postępach w leczeniu, rehabilitacji oraz jest obowiązany do niezwłocznego powiadomienia sądu o ustaniu przyczyny pobytu nieletniego w zakładzie.
2. Zakład niezwłocznie powiadamia policję oraz sąd o samowolnym oddaleniu się nieletniego z zakładu oraz o dokonaniu przez niego czynu zabronionego.
3. Zwolnienie nieletniego z zakładu następuje na podstawie prawomocnego postanowienia sądu, chyba że wykonywanie środka leczniczego ustaje z mocy prawa.
(…)

§ 18. Nieletni przebywający w zakładzie jest objęty zaplanowanym i zindywidualizowanym postępowaniem leczniczym, rehabilitacyjnym, mającym na celu poprawę stanu zdrowia i zachowania w stopniu umożliwiającym powrót do życia w społeczeństwie i dalsze leczenie w warunkach poza takim zakładem.

§ 19. 1. Zajęcia rehabilitacyjne organizuje się w zakładzie realizującym środek leczniczy, zgodnie z przepisami o organizowaniu zajęć rehabilitacyjnych w szpitalach psychiatrycznych.
2. Zindywidualizowane postępowanie diagnostyczne, lecznicze i rehabilitacyjne w przypadku nieletnich uzależnionych od alkoholu lub substancji psychoaktywnych, obejmuje w szczególności:
1) diagnostykę zaburzeń psychicznych i zaburzeń zachowania związanych z używaniem alkoholu lub substancji psychoaktywnych;
2) leczenie szkód zdrowotnych spowodowanych używaniem alkoholu lub substancji psychoaktywnych;
3) indywidualną i grupową psychoterapię osób uzależnionych;
4) działania konsultacyjno-edukacyjne dla osób uzależnionych i ich rodzin.
3. Wobec nieletnich realizowany jest obowiązek szkolny zgodnie z przepisami ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572, Nr 273, poz. 2703 i Nr 281, poz. 2781 oraz z 2005 r. Nr 17, poz. 141).

§ 20. 1. Nieletni przebywający w zakładzie ma prawo do:
1) właściwej opieki i warunków pobytu i leczenia zapewniających higienę, bezpieczeństwo, ochronę przed wszelkimi formami przemocy fizycznej bądź psychicznej oraz ochronę i poszanowanie jego godności osobistej;
2) świadczeń zdrowotnych, opieki psychologicznej i socjalnej;
3) wykonywania praktyk i korzystania z posług religijnych;
4) ochrony i utrzymania więzi rodzinnych;
5) wysyłania i otrzymywania korespondencji oraz niekontrolowanych rozmów telefonicznych;
6) poszanowania prywatności z ograniczeniami wynikającymi ze specyfiki zakładu;
7) uczestniczenia w życiu zakładu;
8) składania próśb, skarg, wniosków i odwołań do organu właściwego do ich rozpatrywania.
2. Korzystanie przez nieletnich z przysługujących im praw nie może naruszać praw innych osób i zakłócać ustalonego w zakładzie porządku.

§ 21. Nieletni przebywający w zakładzie jest obowiązany:
1) przestrzegać ustalonego w zakładzie regulaminu;
2) przestrzegać zasad współżycia społecznego;
3) przestrzegać zasad bezpieczeństwa na terenie zakładu;
4) stosować się do poleceń personelu;
5) poprawnie traktować inne osoby;
6) dbać o stan zdrowia i higienę osobistą;
7) dbać o kulturę osobistą i kulturę słowa;
8) sprzątać pomieszczenia, w których przebywa, i utrzymywać należyty porządek, chyba że aktualny stan zdrowia to uniemożliwia.

§ 22. Pobyt nieletniego w zakładzie dysponującym warunkami maksymalnego i wzmocnionego zabezpieczenia nie powinien trwać dłużej, niż jest to konieczne dla bezpieczeństwa nieletniego i jego otoczenia.