POLSKI  ENGLISH

Psychiatria i ochrona zdrowia psychicznego

Wojciech Załuski Odpowiedzialność karna a niepoczytalność

Jakie racje przemawiają za zwolnieniem osób niepoczytalnych z odpowiedzialności karnej?

Koncepcje decydujące o sposobie rozstrzygnięcia problemu odpowiedzialności karnej osób niepoczytalnych:

(1)Koncepcje odpowiedzialności karnej (warunki konieczne i wystarczające odpowiedzialności):

Wolna wola
Wolna wola oraz dobrowolność (voluntariness)

Bycie causa sui
Odpowiedzialność obiektywna/absolutna (związek przyczynowy między działaniem sprawcy i skutkiem kryminalno-prawnym)
Dobrowolność
Zdolność reagowania na sankcje
Actus reus i mens rea

(2)Koncepcje choroby psychicznej/zaburzeń psychicznych

Afirmatywna (uznająca zasadność pojęcia choroby psychicznej)
Negacjonistyczna (anty-psychiatria): choroba psychiczna to mit; ew. uznanie odpowiedzialności chorego psychicznie za swoją chorobę.

Modele odpowiedzialności karnej osób niepoczytalnych

Tradycyjny (‘Standardowy’): zróżnicowana odpowiedzialność osób poczytalnych i niepoczytalnych
Zrównujący negatywnie: brak odpowiedzialności karnej niezależnie od stanu psychicznego sprawcy w chwili popełniania czynu zabronionego
Zrównujący pozytywnie: pełna odpowiedzialność karna niezależnie od stanu psychicznego sprawcy w chwili popełniania czynu zabronionego

Case studies: Polska, Szwecja, USA