BIOETYKA / ETYKA MEDYCZNA

[IV SA/Wr 590/07]

Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu z dnia 5 marca 2008 r. dotyczący prawa do świadczeń opieki społecznej dla osób niepełnosprawnych

M.C., będący osobą niepełnosprawną i uzyskującą miesięczne dochody w wysokości 477 zł miesięczne, wnioskował do Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w L. o przyznanie zasiłku celowego w kwocie 350 zł na opłatę wynajmu pokoju oraz zasiłku celowego na zakup żywności w wysokości 200 zł. Przyznano mu jednak zasiłek w wysokości jedynie 350 zł na częściową opłatę wynajmu pokoju i częściowy zakup żywności. M.C. odwołał się od tej decyzji do Samorządowego Kolegium Odwoławczego, które jednak utrzymało w mocy decyzję organu I instancji.

Artykuł 67 ust .1 i 68 ust. 3 Konstytucji RP

Artykuł 2. ust.1 ustawy o pomocy społecznej

„...art. 68 ust. 3 Konstytucji RP wyraża jedynie zasady polityki państwa stosowane przy realizowaniu prawa do ochrony zdrowia w granicach określonych ustawami, które ze swej istoty nie mogą być źródłem bezpośrednich roszczeń”.

1. Skarżący odwołał się od decyzji organu II instancji, stwierdzając, że przepisy Konstytucji oraz ustawy o pomocy społecznej obligują organy administracji publicznej do zapewnienia osobie niepełnosprawnej wszystkich niezbędnych potrzeb życiowych.

2. Sąd przypomniał, że celem pomocy społecznej (sformułowanym w art. 2 ust. 1 ustawy o pomocy społecznej) jest  zaspokojenie niezbędnych potrzeb życiowych osób, które znalazły się w trudnej sytuacji życiowej. „...pomoc społeczna jest instytucją polityki społecznej państwa, mającą na celu umożliwienie osobom i rodzinom przezwyciężenie trudnych sytuacji życiowych, których nie są one w stanie pokonać, wykorzystując własne środki, możliwości i uprawnienia. Celem pomocy społecznej jest zaspokojenie niezbędnych potrzeb życiowych osób i rodzin oraz umożliwienie im bytowania w warunkach odpowiadających godności człowieka. Pomoc społeczna powinna w miarę możliwości doprowadzić do życiowego usamodzielnienia osób i rodzin oraz ich integracji ze środowiskiem”.

3. Przyznawanie świadczeń pomocy społecznej regulują jednak dwie zasady: zasada indywidualizacji i zasada fakultatywności. „Zasada indywidualizacji dotyczy z jednej strony indywidualnego rozpoznania świadczeń, z drugiej zaś dostosowywania rodzaju, formy i rozmiaru świadczenia do indywidualnych właściwości świadczeniobiorcy […]. Zasada fakultatywności polega zatem na niemożności domagania się przez osoby i rodziny ubiegające się o świadczenia pomocy społecznej, aby przyznano im je w określonym rodzaju, formie i rozmiarze”

4. Sąd zdecydował się oddalić skargę, gdyż nie znalazł naruszeń dwóch powyższych zasad w przyznaniu zasiłku w tej sprawie.

5. Jednocześnie sąd zauważył, że podstawą roszczenia Skarżącego nie może być art 68 ust. 3 Konstytucji: „Na podobnej zasadzie również przywołany przez skarżącego art. 68 ust. 3 Konstytucji RP wyraża jedynie zasady polityki państwa stosowane przy realizowaniu prawa do ochrony zdrowia w granicach określonych ustawami, które ze swej istoty nie mogą być źródłem bezpośrednich roszczeń.”

Źródło
opracował: Maciej Juzaszek