POLSKI  ENGLISH

BIOETYKA / ETYKA MEDYCZNA - Kazusy
Gdyby Churchill dopuścił do zbombardowania Coventry - opis

W literaturze poruszającej problem konfliktów czy dylematów moralnych w polityce często przywołuje się historię, jakoby Churchill miał dopuścić do zbombardowania Coventry [1]. Dzięki rozszyfrowaniu Enigmy Alianci mieli przechwycić informację o planowanym nalocie na terytorium Wielkiej Brytanii. Nie chcąc jednak wyjawić faktu złamania szyfru, miano się zdecydować na niewykorzystywanie zdobytych informacji. Z punktu widzenia prowadzenia dalszych działań wojennych lepszym rozwiązaniem miało się wydawać niepozbawianie się możliwości zdobywania kolejnych danych wywiadowczych, a tam samym uratowanie większej liczby ludzi niż miałoby to miejsce w przypadku przygotowania się do obrony Coventry.

Choć badania historyków wskazują na to, że Churchill i Alianci nie wiedzieli, gdzie dokładnie ma nastąpić niemiecki nalot (myślano raczej o Londynie), więc nie można obwiniać premiera Wielkiej Brytanii o dopuszczenie do zbombardowania miasta, a co za tym idzie, śmierci własnych obywateli, to na potrzeby dalszej analizy możemy założyć, że rzeczywiście podjął on taką decyzję. Używając fachowej terminologii należałoby przyjąć wtedy, że Churchill stanął przed – tak zwanym – problemem brudnych rąk. Termin ten wprowadził do etycznej debaty M. Walzer w swoim słynnym artykule Political Action: The Problem of Dirty Hands [2]. Przed problem brudnych rąk staje ktoś, kto powinien dokonać jednego z dwóch czynów, lecz każdy z nich wydaje się zły. Tym samym czyniąc coś słusznego, czyni zarazem coś niesłusznego. Walzer stawia pytanie o to, jak w ogóle można ubrudzić sobie ręce czyniąc to, co się winno uczynić [3]. Przekładając to na fikcyjną decyzję Churchilla, mielibyśmy tu do czynienia z czynem, w którym „mimo uznania działania za słuszne, miałoby dochodzić do nieuniknionego naruszania moralnych wymagań” [4]. Słuszna wydaje się decyzja o utrzymaniu w tajemnicy złamania kodu Enigmy, ponieważ z perspektywy prowadzenia całej wojny jest to bardziej korzystne. Stało się to jednak kosztem życia i zdrowia niewinnych cywili.

Opracował Tomasz Kuniński

[1] Por. B. Chyrowicz, O sytuacjach bez wyjścia w etyce, Kraków, ZNAK, 2008, s. 150.

[2] Walzer M., Political Action: The Problem of Dirty Hands [w:] Philosophy and Public Affairs, Vol. 2, No. 2, 1973, s. 160-180.

[3] Tamże, s. 164.

[4] B. Chyrowicz, op. cit., s. 150.