BIOETYKA / ETYKA MEDYCZNA

BIOETYKA / ETYKA MEDYCZNA - Kazusy

W opisywanym przypadku mamy do czynienia z sytuacją, w której istnieje niejednoznaczny status prawny pewnych zagadnień medycznych, na które nakłada się konkretna sytuacja społeczna. Bezwzględny obowiązek informowania o przeciwskazaniach zdrowotnych do prowadzenia pojazdów mechanicznych odpowiednich instytucji ma jedynie lekarz przeprowadzający badanie kierowcy, które odbywa się wyłącznie w celu weryfikacji uprawnień do kierowania pojazdami [1]. Nie istnieje akt prawny regulujący taki obowiązek względem lekarzy, którzy wysuwają podejrzenia, że rozpoznawana przez nich choroba lub stan pacjenta takie przeciwwskazanie stanowi. Dodatkowo udzielenie informacji o stanie zdrowia konkretnego pacjenta osobom uprawnionym organom może stać w sprzeczności z obowiązkiem zachowania tajemnicy lekarskiej. W tym przypadku taki organ reprezentuje starosta powiatu, na terenie którego zostało wydane prawo jazdy. Dopiero starosta może wystawić skierowanie na badanie lekarskie weryfikujące uprawnienia do prowadzenia pojazdów mechanicznych, a lekarz przeprowadzający to badanie informuje o jego wyniku bezpośredni instytucje odpowiedzialne za wydawanie praw jazdy.

Opisywana tu sytuacja medyczna ma jeszcze aspekt moralny, który wiąże się z sytuacją rodzinną i zawodową danego pacjenta. Biorąc pod uwagę niejednoznaczność przepisów zachodzi naturalna potrzeba indywidualnego podejścia do danego przypadku. Prośby rodziny oraz wywiad medyczny wskazujący na to, że chory w przeszłości zachowywał długi okres abstynencji, mogą skłaniać lekarza do tego, aby zaufał pacjentowi i rodzinie i poprzestał na poinformowaniu chorego o potencjalnych skutkach powadzenia pojazdów w aktualnym stanie zdrowia. Nie zmienia to jednak faktu, że lekarz nie może bazować jedynie na zaufaniu w stosunku do osób, które są dla niego zupełnie obce.

Analizy prawne tego typu przypadków, poparte wyrokami sądów skłaniają się jednak do konieczności informowania starosty powiatowego w takich przypadkach [2]. Szczególną uwagę zwraca się na art. 40, ust. 2, pkt 3 Ustawy o zawodzie lekarza i lekarza dentysty, w którym jest mowa, że lekarz może być zwolniony z tajemnicy lekarskiej, jeżeli „zachowanie tajemnicy może stanowić niebezpieczeństwo dla życia lub zdrowia pacjenta lub innych osób”. W tego typu przypadkach informacja udzielona staroście powiatowemu nie stoi również w sprzeczności z Ustawą o ochronie danych osobowych [3] (art. 27, ust. 2, pkt 3). Nie ma natomiast aktu prawnego, który stanowiłby o odpowiedzialności karnej lekarza za zaniechanie udzielenia takiej informacji. W przypadku jednak zaistnienia skutku takiego zaniechania popełnionego przez lekarza (np. wypadku komunikacyjnego), lekarz taki może podlegać odpowiedzialności cywilnej lub zawodowej na podstawie Kodeksu Etyki Lekarskiej [4].

Całokształt analizy przedstawionej tu sytuacji skłania do podjęcia decyzji za zgłaszaniem każdego, takiego przypadku odpowiednim organom administracyjnym.

Marcin Ojrzanowski